Çivril ve Çal'da söylenen her türkü, bir köy düğününden, bir yayla şenliği ya da bağ bozumu meclisinden doğmuş; halkın sevinci, hüznü ve gururu ile yoğrulmuştur.
Denizli’nin bağrında, Batı Anadolu’nun kültür damarlarında iki önemli yöre öne çıkar: Çivril ve Çal. Her ikisi de kendine özgü türküler, zeybekler ve oyun havalarıyla Anadolu müzik mirasına derin izler bırakmıştır. Bu topraklarda söylenen her türkü, bir köy düğününden, bir yayla şenliği ya da bağ bozumu meclisinden doğmuş; halkın sevinci, hüznü ve gururu ile yoğrulmuştur.
Çivril’in Türküleri: Bozkırın Hüzünlü Nefesleri
Çivril, Denizli’nin en geniş ovasına sahip ilçelerden biridir. Bu genişlik, türkülerine de yansır. Ezgiler ağır tempolu türkülerle başlar, ardından kıvrak oyun havalarına geçer.
Ak Koyunun Aklığı
Südünün Koyaklığı
Bizi Öksüz Bırakan
Bir Ananın Yokluğu (Hüseyin Dursun’dan Alınan Bu Eser Aşk ve Sevdayı İfade Eder)
Entarisi Pembeden
Nikah Oldu Giymeden
Dünyada Yaktın Beni
On Beşine Girmeden (Ali Kırhan ve Musa Koç’dan Alınan Bu Eser Aşk ve Sevgiyi İfade Eder)
• Kara Kabak Kökeni
• Senin Dükkan Benim Dükkan Demirden
• Bizim Ayna Taş Ayna
• İnceciğe Seyirler Dalga Vuruyor Güller
• Al Garanfili Mor Billurda Isla
Çivril’in türkülerinde genellikle aşk ve sevgi teması öne çıkar. Çünkü bu topraklardan çok sayıda insan iş ve ekmek için göç etmiş, arkalarında türkülere sığdırdıkları hikâyeler bırakmıştır.
Çal’ın Ezgileri: Bağ Bozumunun Coşkusu
Çal ise adını üzüm bağlarıyla duyurmuş bir ilçe… Bu bağların neşesi, türkülere ve oyunlara da yansır. Çal’ın müzik kültürü daha çok gururlu ve aynı zamanda karakteristik oyun havaları ile bilinir.
Eğil Kavağım Eğil
Dibinden Aldım Çiğil
Zamanenin Oğluna
Meyil Bağlanacak Değil ( Ahmet Erik’ten Alınan Bu Eser Sevgiyi ve Aşkı İfade Eder)
Haydi Musa’m Akmalı Çamlar
Yaktı Da Beni Candarmalar
Ben Vuruldum Ölürsem
Ah Melek Hanım Ağlar (Yar Melek Hanım’ım Ağlar) (Nihat Kaya’dan Alınan Bu Eser Ağıt’ı İfade Eder)
• Bana Kara Diyen Dilber
• Kekliği Vurdum Geldim
• Köprüden Geçer İken
• Kekliğim Dağ İçinde
• Pencereye Çektim Perde
• Yük Dibinde İpliğim
Çal türkülerinde dikkat çeken unsur, neşeyle hüzün arasındaki ince dengedir. Bir yanda bağ bozumu sevinci, diğer yanda yoksulluk ve ayrılık acısı aynı ezgilerde buluşur.
İki Yörenin Ortak Ruhu
Çivril ve Çal yöreleri, farklı üsluplara sahip olsa da aynı büyük kültürün parçalarıdır. Zeybekler, uzun havalar ve oyun havaları, bu iki ilçenin insanını birleştiren ortak değerlerdir. Bugün bir düğünde çalınan zurna ve davulun sesi, geçmişten gelen bütün o hikâyeleri yeniden canlandırır.
Türkülerin ve oyunların yaşaması, onları bilen ve aktaran kuşakların varlığıyla mümkündür. Çivril’in bozkırından, Çal’ın bağlarından yükselen bu ezgiler, sadece müzik değil; birer kültürel hafızadır.
