Ortaklar kurulacak sermaye şirketinin faaliyet göstereceği sektöre, kısa ve uzun dönem yatırımlarına ve iş stratejilerine göre hangi türde şirket kuracağını belirleyebilmektedir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na (“TTK”) göre sermaye şirketleri temel olarak anonim şirketler ile limited şirketler olarak belirlenmiştir ve bu şirketler için şahıs şirketlerinden farklı olarak ortaklar bakımından sınırlı sorumluluk söz konusudur. Anonim şirket, TTK’nın 329. Maddesi uyarınca “sermayesi belirli ve paylara bölünmüş olan, borçlarından dolayı yalnız malvarlığıyla sorumlu bulunan şirket” olarak tanımlanmıştır. Limited şirket ise TTK’nın 573. Maddesi uyarınca “bir ya da daha fazla gerçek veya tüzel kişi tarafından ticaret unvanı altında kurulan şirket türü” olarak tanımlanmıştır.
Ortaklar kurulacak sermaye şirketinin faaliyet göstereceği sektöre, kısa ve uzun dönem yatırımlarına ve iş stratejilerine göre hangi türde şirket kuracağını belirleyebilmektedir. Buna ek olarak, her iki şirket türünü ortak sayısı, sermaye, sorumluluk, faaliyet alanı gibi konularda birbirinden ayıran bazı temel farklar bulunmaktadır ve ortaklar kurulacak şirket türüne karar verirken bu farkları da göz önünde bulundurmalıdır. İki şirket türü arasındaki söz konusu temel farklar aşağıdaki şekilde özetlenebilir:
Ortak Sayısı ve Türü: Her iki şirketin de kurulabilmesi için tek bir gerçek veya tüzel kişi ortak yeterlidir. Ancak limited şirketlerde ortak sayısı en fazla 50 (elli) olabilmektedir. Anonim şirketlerde ise ortak sayısının 500’ün (beşyüz) üzerinde olması mümkün olup bu sayıya ulaşıldığında sermaye piyasası düzenlemelerine göre şirket halka açık sayılabilmektedir. 4875 sayılı Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Madde 3 uyarınca yabancı yatırımcılar, yerli yatırımcılar ile eşit muameleye tabidirler. Böylelikle, yabancı yatırımcılar TTK nezdinde belirtilen tüm sermaye şirketlerini kurabilmekte veya daha sonradan hisse devri yoluyla şirket ortağı olabilmektedirler.
Kamu Borçlarından Sorumluluk: Anonim şirketlerin ortaklarının şirketin kamu borçlarından dolayı bir sorumluluğu bulunmamaktadır. Ancak 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkındaki Kanun Mükerrer Madde 35 uyarınca “kanuni temsilci” sıfatı ile görev yapan anonim şirket yönetim kurulu üyeleri, kamu borçlarının şirketten tahsil edilememesi durumunda borcun tamamından müteselsil olarak sorumludur. Limited şirket ortakları ise şirketten tamamen veya kısmen tahsil edilemeyen veya tahsil edilemeyeceği anlaşılan kamu borçlarından hisseleri oranında sorumludurlar. Bu ortakların aynı zamanda müdür olarak da görev yapması durumunda ise hisseleri oranında değil, borcun tamamından sorumluluk söz konusu olacaktır.
Sermaye: Anonim ve limited şirketlerin kurulabilmesi için asgari sermaye tutarları 24 Kasım 2023 tarihli ve 7887 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı (“Cumhurbaşkanı Kararı”) ile değiştirilmiştir. Buna göre, anonim şirketler için asgari sermaye tutarı 50.000 (ellibin) Türk lirası iken yapılan bu değişiklik ile asgari sermaye tutarı 250.000 (ikiyüzellibin) Türk Lirası olarak belirlenmiştir. Limited şirketlerin kurulabilmesi için asgari sermaye tutarı 10.000 (onbin) Türk Lirası iken yapılan değişiklik ile asgari sermaye tutarı 50.000 (ellibin) Türk Lirası olarak belirlenmiştir. Söz konusu değişiklikler 1 Ocak 2024 tarihi itibarıyla yürürlüğe girecektir. Ticaret Bakanlığı’nın yaptığı açıklamaya göre, mevcut durum itibarıyla sermayesi yeni belirlenen tutarların altında olan mevcut şirketler bakımından sermaye zorunluluğu bulunmamakla birlikte, özkaynak yapılarını güçlendirmeleri bakımından sermayelerini en az yeni belirlenen tutarlara artırmalarında fayda bulunduğu ifade edilmiştir. Her iki şirkete de nakdi veya ayni sermaye konulabilmektedir.
Oy Hakkı: Pay sahipleri, oy haklarını genel kurulda, paylarının toplam itibari değeriyle orantılı olarak kullanabilmektedir. Ancak her pay sahibi sadece bir paya sahip olsa da en az bir oy hakkını haizdir. TTK Madde 479 uyarınca anonim şirketlerde kurumlaşmanın gerektirdiği bir durum mevcut değilse veya haklı bir sebep söz konusu değilse bir paya en çok 15 (on beş) oy hakkı tanınabilmektedir. Limited şirketlerde ise, hissedarların oy hakkına ilişkin bir sınırlama yoktur.
Zorunlu Organlar: Anonim şirketlerde genel kurul ve yönetim kurulu; limitet şirketlerde ise genel kurul ve müdürler kurulu zorunlu organlar olarak belirlenmiştir. Her iki şirketin de zorunlu organlarının yetkileri devredilememektedir gibi temel hususlar bakımından Limited ve Anonim şirketin ayrıldığını ifade edebiliriz.
