Geçen hafta Genç Çivril gazetesinde, Elmayı tüccar topladı Çiftçi yine mağdur. Türkiye’nin sofralık elma üretiminin % 30 unu karşılayan Çivril’de elma üreticisi, birinci sınıf elmayı silkeleyip meyve suyu fabrikalarına satmak zorunda kaldı haberini okuyunca aklıma Rahmetli Ahmet Ateş’in Belediye başkanlığı dönemin de Kooperatifleşmek için çaba gösterdi, fazla destek olan olmadığı için kooperatif kurulamadı.O dönem çoğu kişiye bu oluşuma destek ver üreticiye çok faydası olur diyerek yol gösterdim üyelik için alınacak 100 TL yi bahane edenler oldu işin garibi bu bahaneyi öne süren bir çok arkadaşım o paranın onlarca katını masalarda ablalarla yediler!

Türk kültüründe Hacı Bektaş-ı Veli’nin tavsiyesiyle Ahi Evran(Nasrettin Hoca) tarafından kurulan esnaf dayanışma teşkilatı Ahilik, kooperatifleşmenin en güzel örneklerindendir.İlme, sanata ve ahlâka son derece önem verilen Ahilikte, kadının da sosyal ve ekonomik hayatta önemli bir yeri vardı. Kadınların teşkilatlanıp gelişmesi için Ahi Evran’ın eşi Fatma Bacı, dünyanın ilk kadın teşkilatı olan “Bacıyan-ı Rum” teşkilatını yani Anadolu Kadınlar Birliği’ni kurmuştur.

1990’lara kadar Demirperde ülkesi yani SSCB’nin güdümünde olan ülkelerde Kolhozlar(Tarım üretim kooperatifleri) vardı. Bulgaristan ve Eski Yugoslavya’dan ülkemize göç eden Türk vatandaşları bu geleneği Trakya da başarıyla devam ettirmişlerdir.

Çivrilli üreticiler yıllarca Ürettikleri ürün bedellerinin bir kısmını alamamaktan şikayetçi. Mesleğim gereği Çiftçi ve üreticiyle iç içeydim. Meyve alıcısı benimle birlikte ön safta namaz kıldı veya gazinoya götürdü masayı donattı hesap şu kadar geldi, bu kişi de benim param kalmaz diyerek çek veya senet bile almadan verdikleri ürün bedellerinin çoğu kısmını alamayan kişiler tanıyorum. Fazla değil son 20-30 yıl içerisinde Çivrilli Üreticinin Tüccara kaptırılan ürün bedellerinin toplamına Çivril’e belki 20 tane büyük fabrika yapılabilirdi.

Çivril de üretilen meyve ve sebzelerin değerlendirilmesi için bir kooperatifleşmeye ihtiyaç vardır. Kooperatifleşme,özverili kendini düşünmeyen bir yönetimle bu iş başarılabilir. Kooperatif örneğin Tüccara 4 liraya verilen meyveyi kooperatif 3,5 liraya alıp tasnifleyip bunu İhracat dahil olmak üzere Büyük marketlere vs. satabilir. Kooperatif Binlerce ton Ürün bedelini karşıdan banka teminatlı olarak alır. Üreticinin parayı alabilirmiyim, alamazmıyım sorunu olmaz. Kooperatif üyelerinden aldığı yüksek tonajlı ürünü daha yüksek fiyata satabilir,aradaki farkı üyelerine dağıtır,o kooperatifte çalışan işçiler olur, hatta kooperatifin mali yapısı iyileştiğinde kendi yapısı içinde soğuk hava tesisi kurar, üyelerine Gübre Zirai ilaç tohumluk vs. az kar marjıyla verebilir. Çivril bu konuda çok geç kaldı. Siyasi olarak ne iktidar ne muhalefet harici Mülki amir, Üreticiler ve bu işi bilen özverili kişilerin hatta Çivril de daire amirliği yapan çoğu kişinin meyve bahçesi var bunların bir araya gelmesi ile bu rahatlıkla kurulabilir. Zararın neresinden dönülürse kâr’dır.

Temele sormuşlar. Baş harfi S ile başlayan bir meyve söyle; ELMA demiş. Ula Temel bunun neresinde S harfi var? Temel sapın da var demiş. Ne yazık ki Bazıları da olaylara böyle bakıyor.Başarı gelmiyor.

Esen Kalın..