Bir başka deyişle çocukların yaşayacağı asgari ortamı sağlayamayan eşe geçici velayet verilemez. Bu nedenle Pedagog tarafından yapılacak en önemli incelemelerden bir tanesi de eşlerin çocuklara sunacağı yaşam ortamıdır. Söz konusu ortamın müşterek çocukların bakım ve korunması için yeterli olup olmadığı hususunu raporlarında belirtmeleri gerekmektedir.
Geçici (Tedbiren) Velayet Açısından Kardeşlerin Birbirinden Ayrılmaması:
Müşterek çocukların velayeti konusunda eşlerden bir tanesinin şu çocuk ya da çocukların benim yanımda kalmasını istiyorum. Erkek ya da kız çocuklarımın yanımda kalmasını istiyorum şeklinde bir talep olabilir. Ancak çocukların zaten anne ve babalarının boşanmaları aşamasında yaşadığı travmalara bir de kardeşlerinden ayrılma travmasının eklenmemesi çocukların ruhsal geleceğinin etkilenmemesi adına müşterek çocukları birbirinden ayırmadan eşlerden bir tanesi himayesine bırakılması gerekmektedir.
Geçici (Tedbiren) Velayet Hususunda Tarafların Maddi Olanakları:
Geçici Velayet (Tedbiren Velayet) hususunda tarafların maddi olanakları tek başına yeterli değildir. Ancak tüm şartların eşit olması halinde hakim bu hususu da göz önünde bulundurabilecektir. Tarafların müşterek çocuklara sunacağı maddi olanaklar daha çok boşanma davasının sonuçlanması halinde Velayet konusunda değerlendirilmeye alınan bir husustur.
Boşanma Davası Sırasında Müşterek Çocuk Maddi Durumu İyi Olan Kişi Yanında Mı Kalacaktır?
Hayır. Çünkü açıkladığımız üzere Geçici Velayet (Tedbiren Velayet) boşanma sırasında hakim tarafından belirlenen çocuğun bakım ve korunmasına ilişkin geçici bir önlemdir. Maddi olanaklara sahip olmasa da (örneğin eşin ev hanımı olması gelirinin bulunmaması), hakim çocuğun yüksek menfaatini göz önünde bulundurarak annesi yanında kalmasına ve çocuk için tedbir nafakasına hükmedebilir. Burada eşten beklenen çocukların fiziksel, ruhsal gelişimine zarar vermeyen, sağlığını tehdit etmeyen asgari şartlara sahip bir yaşam ortamını temin etmeleridir. Zaten müşterek çocuğun dava süresince kimin kayında kalacağına karar veren hakim, aynı zamanda diğer eşin çocuklar yararına kullanılmak üzere ne kadar parasal katkıda (tedbir nafakası) bulunacağını da karara bağlayacaktır.
Kız Çocukları Babaya, Erkek Çocuklar Anneye Mi Verilecektir?
Kesinlikle hayır. Bu yönde bir hukuk kuralı ya da hukuk uygulaması bulunmamaktadır.
Her şeyden önce böylesi bir ihtimal çocukların gelişimi açısından da risk teşkil edecektir. Örnek vermek gerekirse 7 yaşındaki bir kız çocuğunun giydirilmesi, saçının taranması, oyunlarına eşlik edilmesi erkek eşten beklenilmesi, daha doğru bir deyişle tam olarak bu gibi etkinleri tatmin eder şekilde ifa etmesi beklenemez. Boşanma Davası Sırasında Müşterek Çocukların Anne Yanında Kalmaması İçin:
Yukarıda da belirttiğimiz üzere müşterek çocukların yaşlarının küçük olması, anne bakım ve şefkatine muhtaç olmaları nazara alınarak tedbiren anne yanında kalması ana kuraldır. Bunun istisnaları çok nadirdir. Eğer çocuğun yaşı küçük olsa bile anne yanında kalması hayatı, sağlığı ve psiko-sosyal geleceği açısından ciddi risk teşkil ediyorsa ve bu husus mahkemede de ispatlanabilirse bu takdirde müşterek çocuğun yaşı küçük olsa bile anne yanında kalmaması yönünde mahkemece karar verilebilir.
Boşanma Davası Sırasında Çocuğun Geçici Velayeti Bana verildi. Ancak Diğer Eş Çocuğu Teslim Etmiyor. Ne yapmalıyım?
Mahkemece müşterek çocuğun hangi eş yanında kalacağına ilişkin verilen karar sadece bu hususla sınırlıdır. Yani mahkemece sadece müşterek çocuğun boşanma davası sırasında kimin yanında kalacağına dairdir. Eğer çocuk geçici velayeti kendisine verilmeyen eşte bulunuyor ise mahkemece kararda ayrıca çocuğun geçici velayet verilen eşe teslimine dair karar verir ve bununla yetinir. Mahkemece verilen teslim kararına rağmen diğer eş çocuğu teslime yanaşmayabilir. Bu takdirde kendisine geçici velayet verilen eşin icra dairesine müracaat ederek, Çocuk Teslimine İlişkin mahkeme ara kararını da ibraz ederek çocuğun teslimini talep etmesi gerekir. İcra Marifetiyle gerektiğinde refakate polis ya da jandarma alınmak suretiyle diğer eşin adresine ya da başkaca gösterilen adrese gidilerek müşterek çocuk teslim alınır ve geçici velayet verilen eşe teslim edilir.
Mahkemece Pedagog Raporlarına Aykırı Şekilde Karar Verilebilir Mi?
Pedagog Raporları, Usul Hukukumuz açısından Bilirkişi delili niteliğinde takdiri bir delildir. Bir delilin Takdiri Delil olması, mahkeme hakimini bağlamayacağı, mahkeme hakiminin bu delilin aksine karar verebileceği anlamına gelir. Ancak Hakim söz konusu takdiri delile neden itibar etmediği ve neden aksi yönde karar verdiği hususunu gerekçeli kararda belirtmek zorundadır.
