Her ülkenin liderleri kendilerini anlatan öven kitaplar yazmasına rağmen Sarı Başbuğ Atatürk Nutuk ta Türk ulusunun kurtuluşunu, uyarılarını ve yapması gerekenleri yazmıştır. Nutuk, savaşlar. ihtilaller ve isyanlar içinde yetişmiş zengin bir hayat tecrübesine ve felsefi görüşü sahip, olayları kuvvetli bir mantık ve bir tarih görüşü içinde anlatabilen, yeni bir devleti kuran liderin kaleminden çıktığı için önemlidir.
Atatürk devlet kurucusu olarak, komutan olarak, politikacı olarak, düşünür olarak, en önemlisi insan olarak karşılaştığı zorluklar, eksiklikler ve imkânsızlıklar karşısında asla umutsuzluğa ve çaresizliğe düşmemiştir. İnancını ve halkına olan güvenini hiçbir şekilde kaybetmemiştir. Atatürk geçmişe ait bazı olayları anlatırken tarih bilgisinin nasıl tarih bilincine dönüşeceğinin, geleceğe ders olacak bir anlayışa nasıl ulaşılacağının anahtarını vermektedir.
Nutuk, “yolun sonuna gelmiş” bir devlet adamının yazdığı anı kitabı değildir. 46 yaşındaki devrimci bir önderin, “yolun ortasından ve yüksek bir noktadan” geçmişle geleceğe bakışı ve ulusuna yaptığı uyarıdır. Nutuk esas olarak, “strateji yapıcısı” bir önderin, devlet ve siyaset adamı olarak, ülkenin kurtuluşunu ortaya koyduğu bir ulusal eserdir. Yeni devletin nasıl kurulduğundan yola çıkılarak nasıl korunacağını gösteren bir tarih belgesidir. Osmanlı memleketleri tümüyle parçalanmıştı. Ortada bir avuç Türkün barındığı bir ata yurdu kalmıştı. Son sorun, bunun da bölüşülmesini sağlamaya çalışanlarla uğraşılmaktan ibaretti bu durum karşısında tek bir karar vardı. O da ulusal egemenliğe dayalı kayıtsız şartsız bağımsız yeni bir Türk Devleti kurmak!
Türkiye Cumhuriyeti; Türk Milletinin 1200 yıl sonra Türk adıyla kurduğu ikinci devlettir. Türkiye Cumhuriyeti Batı’ya karşı şerefli bir duruşun neticesinde kurulmuş ve emperyalizmi 100 yıl geriye atmıştır, düşmanın hazmedemediği şey budur.
Biz iki Mustafa’yı çok sevdik. Biri Hz. Muhammed Mustafa, diğeri Mustafa Kemal Atatürk, Biri bize Tanrı’ya kulluk etmemizi emretti. Diğeri kula kul olmamayı emretti. Hz Muhammed Mustafa’nın bir gününü 1 bardak sütle veya 3 hurmayla geçirdiğini anlatıp bize tevazulu olmayı öğütleyip sonra Mersedesine binip gidenler ile Sarı Başbuğ Atatürk’ü anmanın Leblebi ile rakı içmek olduğunu zanneden bazıları arasında sıkışıp kaldık. Fetö denilen haini hoca zannedenler biat edenler oldu. Okuyup, araştırmayıp, öğrenmezsekbirilerine biat ederek yaşarsak her dönem yeni Hasan Sabbahlar çıkar ve çıkacaktır.
Üstte mavi gök basmasa, altta yağız yer çökmese, Türk budunu(Ulusu), ilini, töreni kim bozabilir? Türk budunu, kendine dön, aklını başına al! – Bilge Kağan
(Nutukla ilgili bazı bölümler Taner Ünal dan alıntıdır)
Esen Kalın.