Marka hakkının ihlali kavramını anlayabilmek için markanın tanımını yapmak gerekir. Marka, bir işletmenin mal ve hizmetlerinin diğer işletmelerin mal ve hizmetlerinden ayırmaya yarayan her türlü işarettir. Bir ticaret malını tanıtmaya yarayan, malın simgesi haline gelmiş yazı, rakam, resim vb. her türlü işaret marka olabilir. Markanın tescili ile birlikte marka hakkı doğacak ve bu hakkın korunması ve kullanılması sağlanacaktır. Ancak kullanım bazı hallerde hak sahibi dışında kötü niyetli kimselerce gerçekleştirilebilmektedir. Böyle bir durumda marka hakkının ihlali, marka hakkına tecavüz söz konusu olacaktır.

Marka Hakkının İhlali Sayılan Fiiller Nelerdir?

Markanın ihlali niteliğindeki fiillerin işlenmesi eylemi gerçekleştiren kimsenin sorumluluğuna yol açacak ve kişi yaptırımla karşı karşıya kalacaktır. MarKHK’da sayılan marka hakkının ihlali sayılan fiiller şunlardır:

1) Marka sahibinin izni olmadan markayı yahut ayırt edilemez derecede benzerini kullanarak markayı taklit etmek

2) Marka sahibinin izni olmadan markayı yahut ayırt edilemez derecede benzerini kullanarak markanın taklit edildiğini bilip yahut bilmesi gerekip yine de tecavüz yoluyla kullanılan markayı taşıyan ürünlerin satışını yapmak, dağıtmak, ticaret alanına çıkarmak, ithal işlemine tabi tutmak veya ihraç etmek, ticari amaçlarla elde bulundurmak, bu ürünle alakalı olarak sözleşme önerisinde bulunmak

3) Marka sahibince lisans yoluyla verilen hakları marka sahibinin izni olmaksızın genişletmek, bu hakları 3. kişilere devretmek

4) Marka sahibinin izni olmaksızın markayı SMK m.7’de (MarKHK m.9’da) belirtilen biçimlerde kullanmak. İlgili maddede belirtildiği üzere marka hakkının kullanımı marka sahibine aittir. Marka hakkı sahibi markanın tescili kapsamına giren aynı mal /hizmet ile ilgili tescilli markayla aynı olan yahut halk tarafından işaret ile tescil edilmiş markayla arasında ilişkilendirme bile olsa karıştırılma ihtimali bulunan herhangi bir işaretin kullanılmasının önlenmesini talep edebilecektir.

Marka hakkı sahibi aynı zamanda tescilli markayla aynı ya da buna benzer olan ancak tescilli markanın kapsamına giren mal, hizmetlerle benzerlik taşımayan, fakat ülkemizdeki tanınmışlık düzeyi sebebiyle tescilli markanın itibarından haksız biçimde yararlanacak yahut tescilli markanın itibarına zarar verecek, ayırt edici karakterini zedeleyecek nitelikte bir işaretin kullanılmasının önlenmesini de isteyebilir. Zira sayılan bu fiiller marka hakkını ihlal edici niteliktedir.

Marka İhlali Cezası

Marka ihlali cezaları nelerdir sorusunun cevabı SMK m. (MarKHK m.61/A) bakarak hapis ve adli para cezası olarak verilmelidir. Ceza gerektiren fiillerin bir tüzel kişi faaliyeti çerçevesinde işlenmesi durumunda tüzel kişilere özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunacaktır. Marka ihlali cezası:

  1. A) Başkasının marka hakkına tecavüz suretiyle mal veya hizmet üreten, satışa arz eden yahut satan kişi için bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile yirmi bin güne kadar adli para cezası öngörülmüştür.
  2. B) Marka koruması altında olan eşya ya da bir başka şeyin ambalajı üzerindeki marka işaretini yetkisi olmadan kaldıran kişi için bir yıldan üç yıla kadar hapis ile beş bin güne kadar adli para cezası öngörülmüştür.
  3. C) Yetkisiz bir şekilde başkasına ait olan marka hakkı üzerinde tasarrufta bulunan kişi için iki yıldan dört yıla kadar hapis ile beş bin güne kadar adli para cezası öngörülmüştür. Burada belirtilen tasarruf devretmek, lisans veya rehin vermek suretiyle gerçekleştirilir.

Maddenin son fıkrasında cezasızlık sebebi öngörülmüştür. Buna göre markayı taklit suretiyle üretilen malı satışa arz eden ya da satan kişi bu malı nereden temin ettiğini bildirir ve bu şekilde üretenlerin ortaya çıkarılması ve üretilen mallara el konulmasını sağlar ise bu kişi hakkında cezaya hükmolunmayacaktır.