Gastrit mide hastalıkları arasında en sık görülenlerden biridir. Hemen hemen her yaşta görülebilen gastrit, mide mukozasının inflamasyonudur. Gastrit oluşumunun birçok nedeni vardır. Bunların arasında hepimizin çoğu kez yaptığı beslenme hataları da yer alır. Bu beslenme hatalarına aşırı yemek yeme, yanlış yöntemlerle hazırlanmış besinler tüketme, aşırı çay, kahve ve alkol tüketme ve fazla baharatlı besinler tercih etme sayılabilir. Beslenme hataları dışında salisilat içeren ilaçlar, bakteriyel ve viral enfeksiyonlar, toksinler ve alerjik reaksiyonlarda gastrite neden olabilir.
Gastritte teşhis yöntemleri nelerdir? : Gastrit teşhisi için laboratuvar testleri, radyolojik çalışmalar, endoskopi, biyopsi ve H.pylori tanı testlerine başvurulur.
Gastritin sınıflandırılması: Gastrit, akut ve kronik olarak iki gruba ayrılır.
Akut Gastrit nedir? Mide mukozasının akut inflamasyonudur. Eroziv ve noneroziv şeklinde sınıflandırılan akut gastrit, mideyi tuttuğu yere görede (Fundus, corpus, antrum ) sınıflanabilir. Akut gastrit kadın ve erkeklerde eşit oranda görülür. Genelde belirti göstermeyen akut gastrit ile bulantı, kusma, hazımsızlık, yanma, ağrı ve ishal görülebilir.
Akut gastrite neden olan etmenler nelerdir?
Akut gastrite neden olan etmenleri listeleyecek olursak; NSAİD türü ilaçlar ( aspirin, ibuprofen, naproxen ), Alkollü içecekler, Bakteriler ( H. Pilori en sık rastlanan bakteridir.), Tbc, Sekondersfiliz, Kimyasal ajanlar, Kötü hijyen, Sigara, Çok acılı, baharatlı besin tüketimi
Kronik Gastrit nedir? Mide mukozasının kronik inflamasyonudur. İnflamasyonla atrofi (Yapı ve görev bakımından zayıflama ya da küçülme) ve metaplazi ( olgunlaşmış ve farklılaşmış bir dokunun bir başka farklılaşmış dokuya normal olmayan dönüşmesi)de görülür. Ayrıca kronik gastritte gastrik salgı ve intrensek faktör kaybı da görülür.
Kronik gastritin belirtileri arasında anemi, kan proteinlerinde azalma, iştahsızlık, ağrı, dolgunluk hissi, bulantı, kusma, ishal ve ağırlık kaybı vardır.
Kronik gastrite neden olan etmenler nelerdir? Kronik gastrite neden olan etmenleri listeleyecek olursak; Akut gastritin devam etmesi, Yetersiz ve dengesiz beslenme, Genetik faktörler, Alkol, Sigara, Bağışıklık sisteminde zayıflık
Gastritte tedavi ve beslenme: Gastrit tedavisinin temel amacı altta yatan hastalığı tedavi etmek ve mide asidini azaltmaktır. Gastrit diyetinde mideyi tahriş eden besinler çıkarılır ve midenin dinlenmesi sağlanır. Her diyet gibi gastrit diyeti de kişiseldir ve kişiye göre besin eliminasyonu yapılır. Eliminasyondan sonra besinler yavaş yavaş eklenir ve yeterli dengeli bir diyet oluşturulur.
Besinler çok sıcak ya da çok soğuk olmamalıdır. Besinler iyi çiğnenmelidir. Koyu çay, alkol, kahve, kızartmalar, baharat ve turşu tüketiminden kaçınılmalıdır. Sigara tüketimi kısıtlanmalıdır. Yeterli miktarda su tüketimine özen gösterilmelidir. Yatmadan en az 2 saat önce besin tüketimi sonlandırılmalıdır. C vitamini artırmak amaçlı meyve sebze tüketimi artırılmalıdır.
İntrensek faktörün azaldığı kronik gastritte B12, demir ve kalsiyum emilimi olumsuz etkilenir. Tedavide bu eksiklikte göz önünde bulundurulmalıdır
Sonuç olarak gastrit tedavisinde beslenmenin rolü oldukça büyüktür. Komplikasyonları da göz önüne alarak kişiye özel beslenme planı oluşturulmalıdır.