‘’Oyun, çocukların büyüdükleri ve öğrendikleri ana araçtır. Tüm gelişim biçimlerinin temelini oluşturur ve çocukların beyinlerinin her bölümünü harekete geçirerek, onların eleştirel düşünme, deney ve merak ile aktif bir şekilde öğrenmelerini sağlar’’Bo Stjerne Thomsen / LEGO Vakfı

Oyun, sadece eğlenceli bir aktivite olmaktan ziyade, çocukların iletişim kurmak için kullandıkları ilk dil ve çevrelerindeki dünyayı öğrendikleri araçtır. Yetişkinler tarafından boşa geçen zaman olarak görülen oyun, çocuğun kendini, duygularını ifade edebildiği, yeteneklerini geliştirebildiği, yaratıcılığını kullandığı bir etkinliktir. Kısacası oyun çocuk için en etkin ve kalıcı öğrenme ortamıdır. Oyun, matematik ve okuryazarlıktan empatiye kadar her şeyin temel taşıdır.

Çocuk psikoterapisti Sarah Clarke’a göre, yetişkinlerin bir çocuğun dünyasına girebilmelerinin en iyi yolu onların oyunlarına dahil olmalarıdır. Örneğin Clarke, bir çocuğun nasıl hissettiğini anlamak için oyun blokları kullanır

‘’Her çocuk bunları tamamen farklı bir şeye dönüştürecektir. Kaostan düzen oluşturmanın bir yolu olabilir. Mesela bir çocuk çalkantılı bir deneyim yaşıyorsa kendisine oyunlarında güvenli bir ortam sağlayacak bir ev inşa edebilir.’’Sarah Clarke

Okul öncesi eğitim yöneticisi Laura House, çocukların bilişsel, dil ve fiziksel becerilerini nasıl geliştireceklerini yaratıcı oyun yoluyla öğrendiklerini açıklıyor. Bu yaşa uygun aşamalarda gelişir. House, ‘’Doğumdan iki yaşına kadar çoğu oyun tek başına oynanıyor çünkü bu yaş grubu yalnız oynamaktan hoşlanıyor. İki yaşından sonra diğer çocukları izledikleri ancak katılmadıkları seyirci davranışı sergilemeye başlayabiliyor’’ diyor.

Bir sonraki aşama paralel oyundur; başkalarının yanında veya yakınında oynamak, ancak doğrudan diğer çocuklarla değil. ‘’Çocuklar daha ayrıntılı oyunlarda aslında işbirliği içinde oynamaya üç ya da dört yaşına kadar başlamaz’’ diyor.

Çocukları desteklemek için ailelerle ve okullarla birlikte çalışan Great Minds Together’in kurucu ortağı Meg Walls, oyunun aynı zamanda bir çocuğun kendi yeteneklerini hissetmesini sağlayarak özsaygı oluşturmasına yardımcı olduğunu söylüyor. Walls’a göre, oyun oynamak çocuklara içgüdülerini takip etme, düşünce ve fikirleri uygulama veya harekete geçirme hatta ve hatta hayal güçlerini geliştirme özgürlüğü veriyor.

Neden Çocuklar İçin Oyun Oynamak Gereklidir?

Oyun sırasında çocuklar rahat ve mutlu hissederler. Çünkü onların oyun dünyasında baskı yok, doğru ya da yanlış yok, başarısızlık hissi yok. Çocuk için bu kadar önemli olduğunu ifade ettiğimiz oyun; çocuğa araştırma, gözlem yapma, keşfetme, yeni beceriler geliştirme ve başarısızlık endişesi duymadan istediği kadar deneme yapma fırsatı verir.

Ayrıca çocuk arkadaşlarıyla oyun oynayarak; paylaşmayı, yardımlaşmayı, işbirliği yapmayı, sıra beklemeyi, sorumluluk almayı, kurallara uymayı, başkalarının hakkına saygı duymayı ve kendi hakkını korumayı öğrenir. Ayrıca bunlarla birlikte çocukların bağımsız olarak oynamalarına izin verilmeli ve oyunlarını yönetme özgürlüğü verilmelidir. Bu süreç bir çocuğun motivasyonunu artırmada, konsantre olmasına ve yaratıcı düşünme yeteneğinin gelişmesine yardımcı olabilir.

İki erkek çocuk babası olarak günümüzde saatlerce ekrana maruz kalan çocuklarım için endişeliyim. Yaşanan pandemi dolayısıyla çocuklarımın hem eğitim hem eğlenceleri ekran karşısında oluyor. Bunu biraz olsun engellemek için yedi ve beş yaşındaki çocuklarımı oyun oynamaya teşvik ediyorum. Birlikte dışarıda da bol zaman geçirmeye çalışıyorum. Genellikle uygun ortamı sağladıktan sonra sıkılma sürecine geçiyorlar. Bir süre sonra kendi kurdukları oyun ortamında keyifle hayallerinde kurdukları oyunu oynuyorlar. Bana düşen ise onlara oyun kurmak ya da etkinlik ayarlamak değil sadece sabretmek.

Konu çocukların oyununu yönetmeye geldiğinde ebeveynler, çocuk bakıcıları ve öğretmenler nasıl bir yaklaşım benimsemelidir?

Bulunan nesnelerle oynamak, bir çocuğun hayal gücünü ve yaratıcılığını geliştirmeye yardımcı olur. Stocksy / Guardian Labs

Bu aşamada çocuklara bir dereceye kadar rehberlik ederek ‘’şakacı bir şekilde’’ öğrenmeleri için fırsatlar sağlamamız gerekmektedir. Çocuklara yeni fikirler keşfetmeleri, demokratik bir şekilde tartışmaları ve açıklamaları için zaman tanımak gerekir. Bu sadece oyun oynamak için de geçerli değildir. Bunu yapabildiğimiz zaman kendilerini iyi hissedeceklerdir.

Çocukları kendi ilgi alanlarına odaklayabildiğimizde öğrendiklerini koruma olasılıkları daha yüksektir. Belki onlara yardımcı olabilmek için çocukları önce tanımak sonra onları mutlu eden nesneleri keşfedip onlar için konuşmadan oyun ortamına fark ettirmeden katabiliriz.

Çocuklara seçenekler ve fırsatlar sunmanın en iyi yollarından biri, kendi şartlarına göre denemeleri sağlamaktır. Her çocuk farklı öğrenir ama hiçbir çocuk yaptığından zevk almazsa veya aktif olarak meşgul olmazsa öğrenemez. Yaratıcılık ve işbirliği gibi hem bilgi hem de kritik becerileri öğrenmek söz konusu olduğunda oyunun merkezde olması için zihniyetimizi değiştirmemiz gerekiyor.

Kaynak: Matematiksel